اخلاق چیست؟
راه و روش هاى رسیدن به رفتارهای خوب و دورشدن از رفتار هاى بد را علم اخلاق می گویند.
علم اخلاق: علمی است که عمل‌ها و صفت‌های خوب و بد و آثار و نتیجه‌های آنها را بررسی می‌کند. بحث اصلى علم اخلاق، نفس (جان و درون) انسان است، که جای عادت‌های خوب و بد است و باعث انجام کارهاى پسندیده و ناپسند مىگردد.
تعریف علم اخلاق
علم اخلاق، علمی است که صفت های درونی خوب و بد و اعمال ورفتار متناسب با آنها را می گوید. روش به دست آوردن خوبیها و انجام کارهای نیکو و دوری از صفت های درونی بد و کارهای بد را نشان می دهد .
نام های دیگر علم اخلاق
نام های دیگر علم اخلاق «تهذیب اخلاق»، «تهذیب نفس» و «تزکیه نفس» است.
کتاب های اخلاقی معروف و مهم
کتابهای نهج البلاغه •مَکارِم الاخلاق . مُنِیهُ المُرید، المَحجه البیضاء. اخلاق ناصری. مصباح الشریعه • جامع السعادات، معراج السعاده، اخلاق شُبّر. المُراقبات و … از کتابهای مشهور در زمینه اخلاق است.
لیست چندکتاب اخلاقی دیگر تأثیرگذار؟
برخی از کتابهای قدیمی علم اخلاق
- معراج السعاده: ملا احمد نراقی
- جامع السعادات: ملا مهدی نراقی
- اخلاق ناصری: خواجه نصیرالدین طوسی
برخی از کتابهای جدید و معاصر علم اخلاق
- چهل حدیث: امام خمینی(ره)
- شرح جنود عقل و جهل: امام خمینی(ره)
- اخلاق جنسی: استاد شهید مطهری
- اخلاق عملی: آیت الله مهدوی کنی
- سیر و سلوک، بحرالعلوم
- لب اللباب، علامه طباطبایی
- اخلاق در قرآن: آیت الله العظمی مکارم شیرازی(دام ظلّه)
- اخلاق اسلامی: آیت الله العظمی مکارم شیرازی(دام ظلّه)
- ره توشه: آیت الله مصباح یزدی
- پند جاوید: آیت الله مصباح یزدی
- اخلاق در قرآن: آیت الله مصباح یزدی
- اخلاق و جوان: آیت الله مظاهری
اهمیت علم اخلاق
دین اسلام برای اخلاق، اهمیت زیادی داده است. قرآن به مسائل اخلاقی توجه زیادی دارد و در سوره شمس بعد از ۱۱ (بار) قَسَم، می‌گوید که مطمئنا کسی که خودش را پاک کرد (با تزکیه نفس) رستگار و موفق می شود. و در جاهای دیگر قرآن هدف مهم فرستادن پیامبر(ص) را اصلاح اخلاق انسان‌ها بیان کرده است. پیامبر اسلام(ص) نیز هدف از پیامبریش را کامل کردن فضیلت‌های (خوبی‌های) اخلاقی دانسته است. (ایشان فرموده‌اند که من برای این به پیامبری رسیدم که مکارم اخلاق را تمام و کامل کنم)
در حدیث دیگری پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فضایل (خوبی‌های) اخلاقی را وسیله ارتباط بین خدا و بنده‌هایش می‌داند و می‌فرماید: خداوند سبحان فضایل اخلاقی را وسیله ارتباط بین خود و بندگان قرار داد، همین بس که هر یک از شما دست به اخلاقی بزند که او را به خدا می‌رساند.
سفارش ائمه (علیهم‌السلام) به کسب مکارم اخلاق، خود دلیلی بر اهمیت آن است. علی (علیه السلام) به کمیل می فرماید: »ای کمیل خانواده‌ات را دستور بده که در پی تحصیل صفات پسندیده باشند.
بدست آوردن اخلاق خوب قدمی است در راه پیروی از امامان و پیامبران الهی و شبیه آنان شدن و این به لطف خدا بدست می آید و باید از خود خدا خواست که اخلاق خوب را به ما بدهد. امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «خداوند متعال رسولان خویش را به مکارم اخلاق مخصوص گردانید، پس شما نیز خود را مورد آزمایش قرار دهید و با انبیاء مقایسه کنید، اگر صفات حمیده را در خود یافتید، خداوند متعال را سپاس گویید و بدانید که برای شما پسندیده است و در غیر این صورت از خداوند طلب توفیق کنید و از خود میل و رغبت نشان دهید که به مکارم اخلاق برسید)
امامان ما نیز به گستردگی به مباحث اخلاقی پرداخته اند و احادیث زیادی در این رابطه فرموده اند.
بسیاری از گناهان ریشه در بد اخلاقی و بی‌اخلاقی دارد و اگر اخلاق انسان‌ها درست و کامل شود گناهانشان کم و بلکه از بین می‌رود و جامعه به تکامل می‌رسد و تمام مشکلات انسان‌ها حل خواهد شد. و باعث پیشرفت آنها در همه جنبه‌ها می‌شود. چه جنبه‌های مادی و چه جنبه‌های معنوی.
